Sëmundjet anorektale në shtatzëni, pas lindjes dhe trajtimi i tyre – MD. PhD. Lida Shosha
Dy të tretat e grave shtatzëna kanë simptoma anale gjatë shtatzënisë dhe pas lindjes. Problemet më të zakonshme proktologjike të raportuara janë hemorroidet, fisurat anale, inkontinenca anale, sëmundje inflamatore. Absceset anale janë relativisht më të rralla gjatë shtatzënisë.
Shtatzënitë e vonshme kanë tendencë të çojnë më tej zhvillimin e sëmundjeve anorektale me prolapse eksterne hemorroidale të trombozuara, me strangulacion dhe nekrozë të noduseve hemorroidale. Simptomat anorektale më të rënda mund të përjetohen gjatë shtatzënisë së parë ose menjëherë pas lindjes.
Trajtimi mjekësor në kujdesin emergjent është trajtim simptomatik për prolapsin hemorroidal hemoragjik, ndërsa për prolapsin ekstern të trombozuar nëse trajtimi konservativ nuk është i efektshëm, atëherë mund të bëhet trombektomi eksterne, të lirohet pacientja nga dhimbja e fortë, për abcesin perianal bëhet drenazhi kirurgjikal. Në përgjithësi tentohet të mbahet një qëndrim konservativ në drejtim të trajtimit të pacienteve shtatzënë.
Shtatzënia dhe lindja nuk janë në vetevete shkaqet primare të sëmundjes së vërtetë hemorroidale dhe komplikacioneve anorektale. Faktori themelor etiologjik është shtrati venoz i dëmtuar më herët. Një histori e kujdesshme do të nxjerrë anamneze hemorroidale familjare në shumicën e rasteve, ose histori personale më të hershme. Ndryshimet hormonale dhe anatomike të shtatzënisë kanë një ndikim të thellë në anorektum duke e bërë sëmundjen hemorroidale ndërlikimin më të zakonshëm anorektal të shtatzënisë.
Fryrja e madhe e noduseve hemorroidale gjatë shtatzënisë është mjaft e zakonshme, kalimtare dhe kërkon vetëm një trajtim konservativ. Komplikimet serioze kërkojnë diagnozë endoskopike pavarësisht nga shtatzënia. Përvoja dhe studimet klinike dëshmojnë se sëmundja hemorroidale e komplikuar gjatë shtatzënisë duhet t’i nënshtrohet një trajtimi kirurgjik, që mund të kryet në mënyrë të sigurt pas tremujorit të dytë të shtatzënisë. Nëse është konstatuar sëmundja hemorroidale e avancuar, korrigjimi duhet të bëhet para një shtatzënie pasuese për të shmangur përkeqësim e mëvonshëm të kësaj sëmundje. Nëse ndodh një absces, drenazhimi kirurgjikal duhet të bëhet pa vonesë. Kirurgjia e fistulatve mund të trajtohet pas lindjes.
Polipet kolorektale, neoplazia malinje dhe koliti ulçeroz janë të pranishme më rrallë gjatë shtatzënisë. Këto patologji nuk ndryshohen nga shtatzënia dhe duhet të trajtohen gjithmonë në baza individuale. Nëse ekziston një problem diagnostikues në lidhje me një situatë serioze kolorektale, një proktosigmoidoskopi është e sigurt dhe nuk duhet të evitohet. Vonesa në diagnostikimin e polipozës së rektumit ose tumoreve malinje mund të rezultojë në avancim të lezionit malinj që mund të kompromentojë seriozisht jetën e gruas. Studimet roentgenologjike natyrisht duhet të shtyhen deri pas lindjes, përveç për kushtet jashtëzakonisht urgjente. Trajtimi kirurgjik për sëmundjen hemorroidale të komplikuar që nuk përmirësohet pas trajtimit konservativ mund të kryhet në mënyrë të sigurt gjatë e pas tremujorit të dytë të shtatzënisë. Nëse operacioni shtyhet deri pas lindjes se gruas preferohet javën e tetë deri në javën e dhjetë të paslindjes. Mirë është të bëhet një trajtim përfundimtar kirurgjikal i hemorroides në mes të shtatzënive. Në një studim u konstatua, se kur hemorroidektomia bëhet në mes të javës së katërmbëdhjetë dhe të tridhjetëedytë të shtatzënisë, 85% e të gjitha grave multipare referuan që kishin patur simptomat e para të rënda gjatë shtatzënisë së parë ose në lindjen e parë. Nëse në shtatzënitë e mëparshme gruaja ka bërë episode serioze të sëmundjes hemorroidale këshillohet operacion, hemoroidektomia profilaktike para një shtatzënie pasuese edhe nëse sëmundja është në fazë të qetë.
Është shumë i rëndësishëm, informimi i stafeve mjekësore që merren me shëndetin e gruas shtatzënë dhe lindjen mbi problematikat më të zakonshme anorektale gjatë shtatzënisë, lindjes dhe periudhës postpartum, identifikimi i faktorëve të rrezikut për zhvillimin e simptomave anale dhe trajtimi i duhur i tyre. Në një studim, me gratë shtatzëna dhe postpartum u konstatua se 68% e grave zhvilluan simptoma anale gjatë gjithë periudhës së studimit. Simptoma më komune ishte dhimbja anale, kapsllëku, shtrëngimi në defekim, feçe të forta, zbrazje jo e plotë, moskontrollimi i gazeve apo feçeve të lëngëta, sekrecione në të mbathura, pruritus, hemoragji, diskomfort perianal. Fenomenet e kapsllëkut janë më të shprehura në tremujorin e parë, ndërsa inkontinenca anale në tremujorin e tretë, por inkontinenca ndaj gazeve dhe feçeve është më shprehur në postpartum. Diagnoza më e shpeshtë është trombozë hemorroidale me prolapse hemorroidale sidomos në tremujorin e tretë dhe pas lindjes dhe fisura anale sidomos pas lindjes. Konstipacioni dhe një histori të problemeve anale të mëparshme janë faktorë të rëndësishëm rreziku për zhvillimin e ankesave anale gjatë shtatzënisë dhe pas lindjes.
Simptomat anorektale janë të zakonshme si gjatë shtatzënisë ashtu edhe në periudhën pas lindjes. Dy të tretat e grave shtatzënë kanë simptoma anale gjatë shtatzënisë ose pas lindjes, sidomos komplikimet hemorroidale dhe fisure anale janë nga më të zakonshme gjatë tremujorit të fundit të shtatzënisë dhe 1 muaj pas lindjes. Kjo prevalencë e lartë thekson rëndësinë klinike të këtij problemi. Faktori më i rëndësishëm i rrezikut për zhvillimin e patologjive anorektale është konstipacioni apo kapslleku, lindja e të porsalindurit me peshë mbi >3800 g, shtrëngimi i theksuar gjatë lindjes për më shumë se 20 minuta, lindjet me forceps, episiotomia, laceracioni perianal etj. Rekomandohet një vëmendje e duhur në drejtim të simptomatologjisë anorektale që paraqesin gratë dhe konsultimi në kohë me mjekun koloproktolog për t’u trajtuar në kohë, evituar komplikacionet dhe lehtësuar vuajtjet nga patologjitë anorektale të cilat shpesh janë shumë më të mëdha sesa vetë shtatzënia.
Për më shumë informacion ose vizitë me MD. PhD, Lida Shosha kontaktoni në 042357535 ose klikoni në: rezervime.spitaliamerikan.com
Spitali Amerikan, përqafoje jetën!